Karen Millen vs Dunnes Stores

Karen Millen; İngiliz kadın kıyafetleri tasarımcısıdır. Kevin Stanford ile ile 1981 yılında kurdukları firmanın; İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Endonezya, Avusturya, Danimarka, Norveç, Rusya, İrlanda Cumhuriyeti gibi birçok Avrupa ülkesinde genelinde mağazaları bulunmaktadır.

Dunnes Stores; İrlanda Dublin merkezli bir perakende zinciridir. Yiyecek, giyim ve ev tekstili ürünleri ve aksesuarları satışı gerçekleştirmektedir. Kuzey İrlanda, İngiltere, İskoçya ve İspanya'da faaliyet göstermektedir. 

Karen Millen 2005 yılı aralık ayında aşağıdaki ürünün satışını gerçekleştirir.

Ertesi yıl, Dunnes ise aşağıdaki ürünü satışa çıkartır.

2007 yılında Karen Millen, Dunnes Mağazaları’na karşı ihlal iddası ile dava açar.

Karen Millen benzerliğin esinlemeden fazla olduğunu, tasarımının taklit edildiğini iddaa eder.

Dunnes ise bu tasarımın Karen Millen’ın olmadığını başka firmalarında kullandığını ve özgün bir tasarım olmadığını ve ayrıca tasarımın tescilli olmadığını iddaa eder.

Mahkeme esnasındaki incelemede; ürünler incelendikten ve tanıklar dinlendikten sonra, Karen Millen’ın çalışmasının özgün olduğu ve çalışmayı kendisininin oluşturduğu ortaya çıkar. Bunun üzerine mahkeme Karen Millen’ı hakkı bularak Dunnes’in iddaalarını ret eder.

Dunnes kararı temyize götürür. Fakat Yüksek Mahkeme’de Karen Millen’ı hakkı bulurak ihlalin gerçekleştiği kararını verir.  

2014 nisan ayında, yani tam 7 yılın sonunda, Yüksek Mahkeme’nin vermiş olduğu ihlal kararı ile süreç sona ermiş olur.

Şimdi gözler Dunnes’in ödeyeceği tazminatın miktarına çevrilmiştir.

Topluluk Tasarımları; yani Avrupa Birliği içerisinde bulunan tasarımlar bakımından, tescilli ve tescilsiz olmak üzere iki tür koruma şekli benimsenmiştir. Tescilli tasarımlar başvuru tarihinden itibaren azami 25 yıl korunurken; tescilsiz tasarımlar ise kamuya sunulmasından itibaren 3 yıl süre ile korunmaktadır. Böylece, tekstil ve moda gibi kısa ömürlü ürünlere sahip sektörlerin ihtiyaçlarına cevap verilmesi amaçlanmıştır. Türkiye’de ise ilgili kanun hükmünde kararnamede tescilsiz tasarımların korunmasından bahsedilmemiştir. Fakat tasarımın tescilsiz olması onun tasarım kararnamesinde belirtilen koşullardan muaf olduğu manasına gelmez. Tescilsiz bir tasarımın hangi şartlarla korunacağına ilişkin kurallar, sistemimizde yargı içtihatları yoluyla geliştirilmiştir. Tescilsiz tasarımların korunma yollarından en etkilisi ise haksız rekabet hükümlerine göre korumadır. Yargıtay tescili yapılmamış tasarımların özgün olması, tasarımı taklit edenin ürünün kaynağı konusunda karışıklık oluşturması ve tasarımın sahibinin kim olduğunun ispatlanması şartlarını aramaktadır.  

Skechers vs Asics

Asics; (“anima sana in corpore sano” yani "sağlıklı bir bedende sağlıklı bir zihin"), spor malzemeleri satışı yapan Japon menşeli firmadır. Futbol, koşu ayakkabısı, tenis, badminton, squash, dövüş sanatları, kriket, golf, güreş, atletizm, voleybol ve diğer birçok spor için tasarlanmış spor malzemelerinin yanı sıra çanta ve diğer aksesuar malzemelerinin de üretimini ve satışını yapmaktadır.

Skechers; erkek, kadın ve çocuk ayakkabıları tasarlayan, üreten ve satışını yapan ABD’li ayakkabı firmasıdır. Yurtiçi, uluslararası, perakende ve e-ticaret satışları ile birçok satış kanalını kullanarak 3000’den fazla ürünün satışı gerçekleştirir. Amerika’da ayakkabı denince akla gelen ilk markalardan biri olan Skechers, 1992 yılında Amerika’da Manhattan Beach’te kurulmuştur. Skechers bugün 140’dan fazla ülkede satış gerçekleştirmektedir.

2007 yılında, Skechers, Asics tarafından kendisine açılmış olan davayı kazandığını duyurur.

Kaliforniya Merkez Bölge Mahkemesi, Skechers’in şerit tasarımlarının Asics’in kullanmış olduğu ürünlerdeki şeritler ile benzerlik içermediğine karar verir. Asics firmasının tedbir talebini ret eder.

Bölge Mahkemesinin görüşüne göre, tasarımlar farklıdır ve karıştırılma ihtimali düşüktür. Aralarında yeteri kadar benzerlik bulunmamakla birlikte önemli farklılıklar mevcuttur.

Aşağıdaki sorular ışığında sizin kararınız ne olurdu?

·         Genel izlenimde belirgin farklılıklar var mı?

·         Farklılıklar mı daha çok yoksa ortak özellikler mi?

·         Bilgilenmiş kullanıcı gözünün bu iki tasarım için, ürünü veya üreticiyi karıştırma ihtimali var mı?

·         Skechers tasarımını oluştururken seçenek özgürlüğünü kullanmış mı?

Genel izlenimdeki belirgin farklılık değerlendirmesi bilgilenmiş kullanıcı gözüyle yapılacaktır. Bilgilenmiş kullanıcı ne normal bir kullanıcıdır, ne de uzman bir kişidir. Bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu tasarımı kapsayan ürün hakkında bilgi sahibi olan ve daha önce o ürünü kullanmış, başka bir deyişle ürün hakkında deneyimi olan kişidir. (Av. Dr. Cahit Suluk)

Seafolly vs City Beach (Fewstone Pty Ltd)

Seafolly; Peter ve Yvonne Halas tarafından 1975 yılında kurulan bir Avustralyalı mayo ve plaj giysisi tasarımcısı ve üreticisi olan firmadır.

Fewstone Pty Ltd (City Beach); City Beach 1985 yılında yine Avustralya’da kurulan mayo ve plaj giysisi tasarımcısı ve üreticisi olan markadır. City Beach markasının sahibi Fewstone Pty Ltd firmasıdır.

Seafolly kendisine ait oluşturulmuş olan 2010-2011 yılındaki tasarımların City Beach tarafından kullanıldığını iddia eder. City Beach’in çalışmalarının esinlenmeden daha fazlası olduğunu ve ihlale sebep olduğunu savunur.

Mahkeme çalışmaların benzerliklerinin çok yüksek olmamasına rağmen Seafolly firmasını haklı bulur ve City Beach’in 250.333 USD tazminat ödemesine, elindeki kalan ürünlerin de Seafolly firmasına teslim edilmesine karar verir.

Tasarımlarda kullanılan elemanlar, bunların kombinasyonu, benzer şekillerin kullanımı, benzer tarz ve unsurların pozisyonların kullanılması sonucunda ve de özellikle de bu hususun birden fazla üründe oluşturulması bu kararın verilmesindeki en önemli etken olmuştur.

6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 4. bölümünde (54 ve 63. maddeler) haksız rekabet hükümlerine ilişkin maddeler yer almaktadır. Haksız rekabet; hukuk düzenince kişiye tanınan iktisadi rekabetin kötüye kullanılması, kanuna ve dürüstlük kurallarına aykırı hareket edilmesidir. Haksız rekabet korumasının asıl amacı, haksız rekabete konu bir unsuru (iş mahsulü, ayırt edici ad ve işaret, tasarım vb.) korunması değil; haksız rekabetin önlemektir. Burada yasaklanan, bir hakkın ihlali değil, iktisadi rekabetin kötüye kullanımıdır. Ürünlerin karıştırılması ihtimalinin olduğu kadar üreticilerin karıştırılması ihtimali de haksız rekabet oluşturabilir.