Feral Childe vs Forever 21

Change isimli websitesinde Eliza Starbuck’ın tarafından başlatılan bir imza kampanyası ve kampanyaya binlerce katılım...

Konu, New York kökenli marka olan Feral Childe’in desenlerinin, Forever 21 tarafından izinsiz kullanılması.

İlk izlenimde iki farklı ürün tasarımı dikkati çekmektedir.

Fakat biraz daha yakından baktığımızda kullanılan iki desen tasarımını daha rahat görebiliriz.

Yukarıdaki iki deseni tasarımını ayırt edicilik kriterleri açısından incelersek;

Genel izlenimde belirgin farklılık ilkesi: Yukarıdaki görselleri incelediğimizde, genel izlenimde belirgin farklılıklar olduğunu söyleyemeyiz. (Ayırt edicilik değerlendirilmesi yapılırken renk, ebat ve malzemede yapılan değişiklikler dikkate alınmaz.)

Farklılıklardan çok ortak özelliklere ağırlık verilmesi: İki tasarım arasında değerlendirme yapılırken, farklılıklarından çok ortak özelliklerine bakılması gerekmektedir. Ortak özelliklerinin farklılıklardan çok daha fazla olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Bilgilenmiş kullanıcı gözü: Bilgi sahibi olan; bilgilenmiş bir tüketici gözünün, bu iki tasarım için, ürünü/üreticiyi karıştırma olasılığı vardır.

Seçenek özgürlüğü ilkesi: Forever 21’in farklı bir tasarım oluşturma seçeneği ve imkanı vardı diyebiliriz. (Türkiye’de Yargıtay’a göre, tasarımların hiçbir teknik zorunluluk bulunmadan birbirlerine benzemesi haksız rekabet teşkil etmektedir.)

Alenileşme ilkesi: Feral Childe; satış, piyasaya sunma vb. eylemler ile bu desen tasarımını, Forever 21’den daha önce alenileştirdiğini (bilinir hale getirdiğini) söyleyebiliriz.

U.S. POLO ASSN. vs POLO RALPH LAUREN

Polo Ralph Lauren ile U.S. Polo Assn. arasındaki davalar 1984 yılından beri süregelmektedir.

Giyim eşyalarında kullanılan, benzer logolar üzerine, Polo Ralph Lauren, U.S. Polo Assn.’a dava açar.

Dava sonucunda mahkeme; U.S. Polo Assn.’ın metin olmadan kullanılan atlı logosunun ihlal oluşturacağını; ancak, çift atlı logonun yazı ile birlikte bulunması halinde ise sorun oluşturmayacağını belirtir. 

2009 yılında ise U.S. Polo Assn. logosunu yazı olmadan logosunu kullanarak parfüm piyasa sürer.  

Ralph Lauren ise benzer bir ürünü 2002 yılında piyasa sunmuştur. İlk Polo Ralph Lauren parfümlerini ise 1978 yılında satışa sunmuştur.

Bunun üzerine; Ralph Lauren, kendi kullanımı sonucunda, logonun marka haline getirildiğini, markalaştığını belirterek tekrar dava açar.

Mahkeme "çift atlı" logonun kullanımının ihlal oluşturacağını belirterek, daha önce verilmiş olan kararın ihlal edildiğini onaylar. Bu şekilde kullanımın ayırt edilmeyecek derecede benzer olduğunu teyit eder. U.S. Polo Assn. web sitesinde bulunan, benzer parfüm ürünleri kaldırmak zorunda kalır.

U.S. Polo Assn.’ın logosu; Polo Ralph Lauren kullanmış olduğu logodan, çok daha eski olmasına rağmen; marka olarak kullanan ve asıl ayırt edicilik kazandıran Ralph Lauren olması sebebi ile haklı çıkar.

Yaklaşık 30 yıldır süren karşılıklı davalar uzun yıllar devam edeceğe benziyor.

Marka kullanmak ile doğar, tescil ile korunur. Markayı kullanım sonucunda ayırt edicilik kazandırmak ve firma ile özdeşleşir hale getirmek çok önemlidir.

LULULEMON ATHLETICA CANADA INC. vs CALVIN KLEIN INC.

1998 yılında, Vancouver merkezli kurulmuş olan LULULEMON, 2003 yılında ABD pazarına girer. Kısa zamanda, özellikle yoga ve egzersiz pantolonlarında ürünleri ile ön plana çıkar.

2012 ağustos ayına gelindiğinde, Lululemon, New York merkezli Calvin Klein ve tedarikçisi G-III Apparel Group’a karşı, kendisine ait tescilli tasarımlarını ihlal etmesi sebebi ile dava açar. 

Lululemon’un 27 Eylül 2011, ABD Patent ve Marka Ofisi’nde tescil ettirdiği tasarım tescillerinden birisi, No D645644;

20 Kasım 2012 tarihine gelindiğinde ise Lululemon firmasının yaptığı son açıklamaya göre; Calvin Klein ve G III Apparel Group ile bir anlaşmaya gidilerek, bu sorunu lisans yoluyla çözümleyeceklerini açıklamışlardır.

Anlaşma şartları şu an için taraflarca gizli tutulmaktadır. Sürece ilişkin benzer tasarımları aşağıda görebilirsiniz.

Genel izlenimdeki belirgin farklılık değerlendirmesi bilgilenmiş kullanıcı gözüyle yapılacaktır. Bilgilenmiş kullanıcı ne normal bir kullanıcıdır, ne de uzman bir kişidir. Bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu tasarımı kapsayan ürün hakkında bilgi sahibi olan ve daha önce o ürünü kullanmış, başka bir deyişle ürün hakkında deneyimi olan kişidir. Bilgilenmiş kullanıcı gözü ilkesi dikkate alınarak yapılacak bir değerlendirmede, yukarıda örnekleri görülen iki ürünün karıştırılması ihtimalinden söz edebiliriz. 

CARNEGIE MELLON UNIVERSITY vs MARVELL TECHNOLOGY GROUP LTD

2012 yılında sonuçlanan; Apple ve Samsung arasındaki fikri mülkiyet hakları ihlali ile ilgili olan davayı duymuşsunuzdur.

Mahkeme sonrasında; Samsung firması, Apple’a 1,049 milyar dolar gibi çok yüksek bir bedeli ödemek zorunda kalmıştı.

Fakat; 2012 yılındaki en yüksek tazminat bedelini içeren dava bu değildi.

2009 yılında açılan ve 2012 yılında sonuçlanan davaya göre; Marvell firması, Carnegie Mellon Üniversitesi’nin 2 patentini (Patent No: US 6,201,839 ve US 6,438,180) ihlal etmişti. 

Sonuç, 2012’deki en yüksek tazminat, yaklaşık olarak 1,17 milyar dolar. (1,169,140,271 $)

 

Görüldüğü üzere, bilgi çok değerli hale gelmiş ve inanılmaz derecede güç kazanmıştır. Dolayısıyla, fikri mülkiyet haklarının temelini oluşturan bilgiler de aynı şekilde önemli hale gelmiştir.

 

ADIDAS vs LANDS’ END

5 Mayıs 2011 tarihinde Adidas firması, Land’s End firmasına karşı, tescilli 3 şerit tasarımını ihlal etmesi sebebiyle dava açar.

Adidas firması, ürünlerin kendi ürünleri ile ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu ve tüketicilerin Lands’ End firmasının ürettiği ayakkabıların üreticisinin Adidas olduğunu sanacaklarını iddia eder.

Adidas benzer şekilde; 2008 yılında, 3 şerit tasarımını ihlal etmesi sebebi ile Payless firmasına açtığı davayı kazanarak, 305 milyon $ tazminat hakkı kazanmıştı.

Devam eden bu davada, benzer şekilde mi sonuçlanacak? Gelişmeleri hep birlikte göreceğiz. 

Söz konusu sürece ilişkin benzer tasarımları aşağıda görebilirsiniz.

556 sayılı Markaların Korunması Hakkında KHK Madde 9/b: Marka sahibi tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal ve/veya hizmetlerin aynı veya benzeri mal ve/veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından, işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirilme ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılmasının önlenmesini talep edebilir. 

L.A. PRINTEX vs AEROPOSTALE

LA Printex firması, Los Angeles merkezli kumaş üreticisidir.

2009 yılında; LA Printex, Aeropostale’ye, izni olmadan tasarımını kullanması sebebi ile dava açar.

Bu dava, LA Printex’in tekstil tasarımlarının ihlali için, büyük perakendeciler karşısında, son beş yılda açmış olduğu 200’ü aşkın davadan biridir.

Bölge mahkemesi, söz konusu tasarım tescilinin yayınlanmamış olması sebebi ile LA Printex firması aleyhine karar vermiştir.

Bu durum (yayınlanmamış olması) tescil ofisinin hatasından kaynaklanan bir durum olmak ile birlikte, LA Printex firması bu hatayı 2010 yılında gidermiştir ve üst mahkemeye gitmiştir.

2012 yılında; üst mahkeme, LA Printex firmasının bu deseni 2003-2009 yılları arasında kullandığını dikkate alarak, alenileşmenin gerçekleştirdiğini ve Aeropostale firmasının bu tasarımdan habersiz olmasının kabul edilemeyeceğini belirtmiştir.

Mahkeme, tasarımın yayınlanmamış olmasının, kullanılabilir olabileceği anlamına gelmediğini, desenler arasındaki benzerliklerin fazla olduğunu belirterek ilgili kararı bozmuştur ve kararın tekrar değerlendirilmesi için ilgili mahkemeye geri göndermiştir.

Şu aşamada devam eden söz konusu sürece ilişkin benzer tasarımları aşağıda görebilirsiniz.

Kural olarak ayırt edicilik değerlendirmesi yapılırken; ebat, renk ve malzemede yapılan değişiklikler, ayırt edici nitelik olarak değerlendirilmezler.